آشنایی با روش حمل و نقل هوایی

آشنایی با روش حمل و نقل هوایی

با گذشت زمان روش های اولیه حمل و نقل دیگر جوابگوی خواسته و نیاز بشر نبود؛ از این رو با پیشرفت تکنولوژی روش های جدیدی برای حمل و نقل مانند روش حمل هوایی پا به عرصه وجود گذاشت که توانست انقلاب بزرگی در حمل و نقل ایجاد کند.  سرعت بالای این روش  از مزیت های بسیار چشمگیر آن است. پیش از پیدایش این روش حمل شاید باور اینکه حجم قابل توجهی از کالاها در زمانی کمتر از یک روز از یک قاره به قاره دیگرمنتقل شود امکان پذیر نبود.  اما با پیدایش هواپیما و وسایل نقلیه هوایی این امکان فراهم شد. ما در این مقاله قصد داریم شما را بیشتر با روش حمل هوایی آشنا کنیم. درباره انواع روش های حمل هوایی توضیح داده و تفاوت های آنها را برای شما بیان کنیم.

حمل و نقل هوایی چیست؟

به جابجایی و انتقال افراد و کالاها از مکانی به مکان دیگر که از طریق وسایل نقلیه هوایی مانند هواپیما صورت گیرد حمل و نقل هوایی گویند. به جز هواپیما ها وسایل نقلیه هوایی دیگری نیز وجود دارندکه می توانند کالاها و یا افراد را جابه جا کنند. انواع وسایل نقلیه هوایی مانند هلیکوپترها، گلایدر و… مورد استفاده قرار میگیرند. اما حجم جابه جایی افراد و کالاها به وسیله هواپیماها بسیار بیشتر از وسایل دیگر است.

اگر چه هم برای جابجایی کالاها و هم برای جابجایی افراد از هواپیما استفاده می شود. اما تفاوت هایی میان هواپیماهای مورد استفاده برای انسان و کالاها وجود دارد. معمولاً هواپیماهایی که برای جابجایی کالاها در نظر گرفته می‌شوند بسیار بدنه وسیع تری دارند تا بتوانند حجم بیشتری از کالاها را در خود جای دهند. این  هواپیما ها از چرخ‌ های بیشتری برای فرود استفاده می‌کنند تا فرود پایدارتری داشته باشند. به دلیل اینکه هواپیماهای باربری معمولا باید وزن بیشتری را تحمل کنند قدرت موتورهای این نوع از هواپیماها بسیار بالا است. همچنین هواپیماهای باربری تعداد بیشتری درب دارد تا بارگیری کالاها آسان تر صورت گیرد.

مزایای حمل و نقل  هوایی چیست ؟

استفاده از روش حمل هوایی مزایایی دارد که باعث شده استفاده از این روش حمل روز به روز گسترش بیشتری پیدا کند. این مزایا از قرار زیر هستند.

• سرعت بالا

هیچ کدام از روش های حمل و نقل سرعت بالای انتقال روش حمل هوایی را ندارند. از اینرو استفاده از این روش حمل مناسب ترین روش حمل برای جابه جایی در مسافت های طولانی است.

• امنیت بالا

آمارها نشان می دهد که روش حمل هوایی یکی از کم خطر ترین روش های حمل در دنیا است. تنها چالشی که در استفاده از این روش وجود دارد این است که هواپیما با شرایط بد جوی روبرو شودکه،  بتواند منجر به سوانح هوایی شود.  از آنجایی که سیستم های پیشرفته ای برای پیش بینی هوا وجود دارد این احتمال نیز بسیار پایین است. هواپیما در طول سفر مدام با برج مراقبت در تماس است و تمامی شرایط دایما در حال بررسی است.

• عبور از مرزها

استفاده از روش حمل هوایی این مزیت را دارد که کالاها  بدون عبور از گمرک مرزها و پرداخت هزینه های اضافی جابه جا می شوند. با استفاده از این روش می توان به راحتی و بدن دردسر از مرزها عبور کرد.

• دسترسی آسان

از مزایای حمل هوایی این است که به راحتی می تواند از موانعی که بر روی زمین وجود دارد و دسترسی به برخی مناطق را سخت و دشوار می کند  عبور کند.

• افزایش قدرت نظامی

افزایش قدرت نظامی یک کشور رابطه ی مستقیمی با افزایش توان نیروی هوایی آن کشور و پیشرفت در روش حمل هوایی دارد. از اینرو کشورها می توانند با پیشرفت در روش حمل هوایی توان نظامی و دفاعی خود را افزایش دهند.

معایب روش حمل و نقل هوایی

در مقابل فواید بسیار مهم حمل هوایی استفاده از این روش معایبی نیز دارد. معای استفاده از این روش عبارتند از :

• هزینه بالا

استفاده از روش حمل هوایی نسبت به سایر روش های حمل و نقل پر هزینه­تر است.

• نیاز به زیر ساخت های پیچیده

استفاده از روش حمل هوایی نیاز به ایجاد زیر ساخت های پیچیده و هزینه بر دارد. یکی از علل گران بودن روش حمل هوایی نیز همین زیرساخت های هزینه بر و پیچیده است.

• ظرفیت حمل محدود

ظرفیت حمل هوایی نسبت به سایر روش های حمل و نقل مانند روش حمل دریایی بسیار محدود است. ظرفیت حمل محدود سبب می شود که این روش حمل برای حمل کالاهای بسیار حجیم  مناسب نباشد.

انواع هواپیماها کدامند؟

انسان ها برای اهداف مختلف و برآورده کردن نیازهای متفاوت از هواپیما استفاده می کنند. اهداف مختلف باعث شده که هواپیماهای مختلف برای برآورده شدن این نیازها ساخته شوند.  هواپیماهای مختلف عبارتند از:

1. انواع هواپیماهای مسافربری

امروزه هواپیماهای مسافربری وظیفه جابجایی و انتقال مسافرین و کالاها را در هر کشوری به عهده دارند. این هواپیماها سهم زیادی در حمل و نقل مسافرین و بارهایشان دارند. پیشرفته بودن هواپیماهای مسافربری در خطوط هوایی یک کشور نشاندهنده این است که آن کشور جزو کشورهای توسعه یافته است. هواپیماهای مسافربری که در خطوط هوایی ایران استفاده می شود به دلیل تحریم هایی که علیه ایران وضع شده است به روز نیستند. این هواپیماها معمولا از تولیدات قدیمی شرکت­های هواپیماساز هستند. انواع هواپیماهای مسافربری در ایران شامل بوئینگ، ایرباس، فوکر، مک دانل و … است.

2. هواپیماهای نظامی

هواپیماها به جز مقاصد جابجایی کالاها و انسان ها برای مقاصد دیگری نیز به کار می‌روند. برخی از هواپیما ها وجود دارند که جهت مقاصد نظامی کارایی دارند. این هواپیما ها معمولاً برای جنگ به کار می روند از اینرو به گونه ای ساخته شده اند که بتوانند بهترین کارایی را در جنگ ها  داشته باشند. برخی از هواپیماهای  نیز هستند که برای مقاصد نظامی مانند شناسایی دشمن ساخته شده اند، اما برای جنگیدن و حمل بمب مناسب نیستند. انواع هواپیماهای نظامی شامل هواپیماهای جنگنده تهاجمی، هواپیماهای جنگ الکترونیک، هواپیماهای گشت دریایی، هواپیمای شناسایی، هواپیمای جنگنده بمب افکن و … هستند.

3. هواپیماهای ترابری

هواپیماهایی که هدف آنها انتقال و جابه جایی بار و سرباز است را هواپیماهای ترابری گویند. این هواپیماها به دو مدل جت و توربوپراپ تقسیم می شوند. هواپیماهای ترابری در دو رده تولید می شوند. این دو رده شامل ترابری راهبردی و ترابری تاکتیکی است. هواپیماهای ترابری تاکتیکی می توانند کمتر از ۳۰ تن بار را جابه جاکنند. این هواپیماها توانایی پرواز و فرود بر روی باندهای خاکی و چمنی را نیز دارند. یکی از هواپیماهای ترابری تاکتیکی هواپیمای آنتونوف ۲۶ است. هواپیماهای ترابری راهبردی هواپیماهایی هستند که تنها می توانند برروی باند های کاملا آماده فرود آیند. این هواپیماها قدرت بیشتری از هواپیماهای ترابری تاکتیکی دارند. این هواپیماها قدرت حمل ۱۵۰ تن بار را دارند. برخی هواپیماها هستند که هم ویژگی های تاکتیکی و هم راهبردی دارند.هواپیمای ایلیوشین۷۶، هواپیمای ترابری سی۱۷ یا اطلسی از انواع این هواپیماها هستند.

4. هواپیمای پروانه­دار

این هواپیماها نوعی وسیله ایرودینامیکی هستند. در این هواپیماها انرژی چرخشی به نیروی محرکه تبدیل می شود. در این نوع از هواپیماها دو یا چند تیغه دور یک توپی قرار دارند. این هواپیماها برای مقاصد مختلفی استفاده می شود. انواع هواپیماهای پروانه ای شامل هواپیماهای دوموتوره، هواپیماهای پروانه دار خصوصی و … است.

5. جت های خصوصی و یا تجاری

از انواع دیگر هواپیماها می توان به جت ها اشاره کرد. جت ها که خیلی از آنها خصوصی هستند بیشتر برای انتقال و جابه جایی عده کمی از افراد استفاده می شوند. اما جت های تجاری نیز وجود دارند که از آنها برای انتقال بسته های پستی استفاده می شود. از انواع جت ها می توان از جت های نظامی، جت خیلی سبک. جت تجاری سبک، جت تجاری سنگین و … نام برد.

6. هواپیماهای باربری

هواپیماهای باربری، هواپیماهای بزرگی هستند که تنها برای مقاصد باربری از آنها استفاده می شود. این هواپیماها در طراحی و ساخت با هواپیماهای دیگر بسیار متفاوت هستند. قدرت این هواپیماها به گونه ای است که بتوانند حجم عظیمی از کالاها را جابه جا کنند. گاهی برای راحتیورود و خروج کالاها از هواپیماها این نوع از هواپیماها به گونه ای طراحی و ساخته می شوند که دماغه هواپیما باز و بسته شود. هواپیماهای باربری به حدی بزرگ هستند که گاهی برای حمل هواپیماهای مسافربری مورد استفاده قرار می گیرند. برای اینکه قسمت خروجی هواپیماها به زمین نزدیک تر باشد بال هواپیماهای باربری را کمی بالاتر از هواپیماهای دیگر می سازند. بزرگترین هواپیمای باری جهان ساخت شرکت آنتونوف ایرلاینز است.  این هواپیما    An 225 Mariya   نام دارد. این هواپیما ساخت کشور اکراین است. توانایی انتقال ۲۶۰ تن کالا از ویژگی های منحصر به فرد این هواپیمای اکراینی است.

انواع روش های حمل و نقل هوایی

روش های حمل و نقل هوایی بایکدیگر متفاوت هستند. اکنون هر یک از این روش ها را برایتان توضیح داده و تفاوتشان با یکدیگر را برایتان عنوان می کنیم.

• پرواز سیستمی

این روش حمل هوایی تنها مختص انتقال مسافران است. از مزیت های قابل توجه پرواز های سیستمی این است که می توان بلیط این پرواز را از مدت ها قبل رزرو کرد و برای سفر برنامه ریزی کرد. هزینه بلیط این پروازها معمولا هزینه ثابتی است. از دیگر مزایای این پرواز ها این است که بلیط این پروازها قابلیت کنسل کردن و تعویض کردن دارد. هزینه بلیط در این نوع از پروازها برای کودکان به صورت نیم بها حساب می شود.

• پرواز چارتر

پرواز چارتر روشی است که معمولا زمان زیادی تا پرواز باقی نمانده است. در این روش افراد به طور کامل همه هواپیما و یا تعدادی از صندلی های یک هواپیما را در اختیار می گیرند. در این روش امکان جابه جایی و یا کنسل کردن وجود ندارد. این روش حمل هوایی هم برای کالاها و هم برای افراد قابل استفاده است. از مزایای این روش می توان به هزینه کمتر این روش نسبت به روش سیستمی اشاره کرد. از معایب این روش این است که افراد بزرگسال و کودک باید بهای یکسانی برای بلیط پرداخت کنند. همچنین قابلیت تغییر پرواز در این روش از حمل هوایی وجود ندارد.

• پرواز بازرگانی

یکی دیگر از روش های حمل هوایی پرواز بازرگانی است. از این روش حمل هوایی تنها برای جابه جایی کالاها استفاده می کنند.  پرواز بازرگانی به دو صورت فریت و کارگو انجام می گیرد. هر یک از این دو روش تفاوت ها و شباهت هایی دارند. ما در این مقاله هر یک را برایتان شرح می دهیم

1. روش کارگو

کارگو یکی از روشهای حمل هوایی است که در آن کالاها با استفاده از هواپیماهای باربری از نقطه ای به نقطه دیگر منتقل می شود. این روش حمل هوایی برای مقاصد تجاری مورد استفاده قرار می گیرد. از این روش حمل بیشتر بازرگانان و تجار استفاده می کنند که قصد واردات و صادرات کالا دارند.

عوامل موثر برهزینه کارگو

هزینه استفاده از  روش کارگو برای جابه جایی کالاها به عوامل مختلفی بستگی دارد. از مهمترین عوامل که بر روی هزینه کارگو موثر هستند می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• وزن محصول ارسالی
• نوع کالای ارسالی
• ابعاد کالای ارسالی
• فاصله بین مبدا و مقصد هواپیما
• قوانین کشور مبدا و مقصد

2. روش فریت

روش فریت نیز برای انتقال کالا به کار می رود اما  از مهمترین تفاوت آن با روش کارگو در اهداف جابه جایی کالا است. از روش فریت بیشتر کسانی استفاده می کنند که قصد جابه جایی کالا برای اهداف تجاری ندارند. برای مثال افرادی که قصد مهاجرت و جابه جایی دارند از این روش ارسال هوایی برای انتقال وسایل خود استفاده می کنند. تفاوت دیگر این روش حمل هوایی این است که ارسال کالا به این روش با هواپیماهای مسافربری نیز مقدور است. یکی دیگر از تفاوت های روش فریت و روش کارگو در هزینه این روش ها است نرخ انجام خدمات کارگو و خدمات فریت با یکدیگر متفاوت است.

چه کالاهایی از طریق حمل هوایی جابه جا می شوند

از روش حمل هوایی برای انتقال بسیاری از کالاها می توان استفاده کرد. اما برخی کالاها هستند که برای انتقال آنها با استفاده از روش هوایی به مجوزهای زیادی نیاز است . ارسال برخی کالاها نیز به طور کلی طبق قوانین ممنوع است. کالاهایی که از طریق هوایی ارسال می شوند معمولا به دو دسته کلی تقسیم می شوند.

• کالاهای عمومی

کالاهای عمومی کالاهایی هستند که حمل و جابه جایی آنها مستلزم شرایط خاصی نیست و نیاز به حمل تخصصی ندارند. کالاهای عمومی شامل کالاهای خشک مانند پوشاک. پارچه و … است. هزینه حمل این کالاها به دلیل اینکه به شرایط خاصی نیاز ندارند پایین تر از کالاهای ویژه است.

• کالاهای ویژه

کالاهای ویژه همان کالاهایی هستند که تحت یک شرایط خاص باید حمل شود و برای حمل و نقل آنها نیاز به حمل تخصصی است. این کالاها در صورتی که درست و اصولی حمل نشوند از بین رفته و صاحب آن ها دچار ضرر و زیان می شود. انواع کالاهای ویژه عبارتند از:

• مواد خوراکی و تجهیزات پزشکی و داروهایی که باید در دمای ثابتی نگهداری شوند.
• حیوانات زنده که باید تحت شرایطی حمل شوند که هوای مناسب و کافی برای تنفس داشته باشند.
• جسد و اندام های انسانی که باید در شرایط اصولی و با بسته بندی های خاص جابه جا شوند.
• محموله های خطرناک مانند مواد منفجره، مواد شیمیایی، مواد قابل اشتعال، رادیو اکتیو و …